د لمانځه د صحت شرطونه

د لمانځه د وجوب شرطونه :

۱- اسلام : په کافر باندې لمونځ واجب نه دی .

۲- بلوغ : لمونځ په نابالغ فرض نه دی مګر جناب رسول الله صلی الله عليه وسلم حکم کړی چې کله ماشومان (نارينه يا ښځينه ) اوه کلنۍ ته ورسيږي هغوی ته په لمانځه کولو حکم وکړئ او چې کله لس کلنی ته ورسيد د لمانځ په ترک يې ووهي تر څو په لمانځه کولو عادت شي په دليل د دغه حديث شريف :«مروا أولادكم بالصلاة وهم أبناء سبع سنين، واضربوهم عليها وهم أبناء عشر سنين، وفرقوا بينهم في المضاجع»(احمد و ابوداود ) .

مګر وهل به سخت نه وي په لاس سره به وي په لرګي به نه وي تر دريو وارو به زيات نه وي (فقه الاسلامي وادله ).

۳- عقل : په ليوني باندې لمونځ واجب نه دی .

همدارنګه په حائضه او نفاسه ښځه باندې لمونځ واجب نه دی .

د لمانځه د صحت شرطونه

د لمانځه د صحت شرطونه يا د لمانځه فرضونه چې ځنې د لمانځه څخه بهر دي چې د لمانځه شرطونه بلل کيږي او ځنې د لمانځه په دننه کې دي چې د لمانځه ارکان يا داخلي فرضونه بلل کيږي .

اول – د لمانځه شرطونه يا خارجي فرضونه :

اول شرط ، د لمانځه وخت :

د لمانځه وخت پيژندل د لمانځه د صحت شرط دی ،د وخت نه مخکې يا ورسته لمونځ کول نه صحي کيږي، لمونځ به په همغه ټاکل شويو وختونو ادا کيږي کوم چې مخکې بيان شول په دليل د دغه آيت شريف :[إن الصلاة كانت على المؤمنين كتاباً موقوتاً](النساء:۱۰۳/۴).

ژباړه :يقيناً چه لمونځ دی پرمؤمنانو فرض کړي شوی په معلومو وختونو کې.

دوهم شرط ،د بدن پاکوالی :

د لمونځ کونکي بدن به د حقيقي (نجاست ) او حکمي نا پاکۍ نه پاک وي که اودس نلري اودس به کوي او که غسل نلري غسل به کوي .

په دليل د دغه آیت کريمه :[يا أيها الذين آمنوا إذا قمتم إلى الصلاة فاغسلوا وجوهكم وأيديكم إلى المرافق ]... [وإن كنتم جنباً فاطهروا](المائدة:۶/۵)

ژباړه : اي مؤمنانو ! کله چې پاڅيږئ تاسې لمانځه ته نو ووينځئ تاسې مخونه خپل ، او لاسونو خپل تر څنګلو پورې ….. او که تاسې جنب ياست نو ځان پاک کړئ (غسل وکړئ ) .

او رسول الله صلی الله عليه وسلم فرمايي: «لايقبل الله صلاة بغير طهور» (رواه جماعة الا البخاري).

يعنې : الله تعالی بغير له طهارت (دا چې بدن يې په نجاست ککړ وي اودس ونلري يا جنب وي ) لمونځ نه قبلوي .

دريم شرط ،د جامو پاکوالی :

جامی به پاکې وي که نجاست غليظه يا خفيفه وي هغه به پريمنځي ، په دليل د دغه آيت شريف :[وثيابك فطهر](المدثر:۴/۷۴).

يعنې : او جامې خپلې دې پاکې وساته ( له نجاست څخه لکه بدن دې چې پاک ساتې ) .

څلورم شرط ، د لمانځه د ځای پاکوالی:

په کوم ځای کې چې لمونځ ادا کيږي لکه : ځمکه ، فرش او جاينماز هغه به له نجاست څخه پاک وي.

‏لقوله سبحانه وتعالی :[‏أَن طَهِّرَا بَيْتِيَ لِلطَّائِفِينَ وَالْعَاكِفِينَ وَالرُّكَّعِ السُّجُودِ‏] (البقره ۱۲۵ ).

‏ ژباړه: دا چې پاک کړئ کور زما ( ځای د عبادت ) لپاره د طواف کوونکو او عاکفينو او رکوع او سجده کوونکو .

او بل په دليل د هغه حديث شريف چې عرابي په جومات کې ميتيازې کړې وې جناب رسول الله عليه وسلم په هغه باندې د ابو اچولو حکم کړی وو «دعوه وأهريقوا على بولِه دَلوًا مِن ماءٍ أو سَجْلًا مِن ماءٍ»(صحيح ابن حبان ۱۴۰۰ ) .

پنځم شرط، سترعورت :

په لمانځه کې د بدن پټول يا د بدن د هغو ځايونو پټول چې هغه ته نظر کول حرام دي ستر عورت وايي په لمانځه کې د عورت پټول شرط دی په دليل دغه قول د الله تعالی :[خذوا زينتكم عند كل مسجد](الأعراف۳۱) .

يعنې : واخلئ تاسې زينت ( واغوندې پاکې جامې ) په وخت د هر لمانځه کې .

ابن عباس رضی الله عنه وايي د زينت څخه مراد د لمانځه جامې دي

ابن عابدين وايی :که څه هم څوک نه وي او شپه وي بيا هم په لوڅ شان سره لمونځ کول نه صحي کيږي( رد المحتار:۳۷۵/۱).

د ښځې عورت پرته له مخ ، لاسونو او پښو نور ټول بدن عورت دی .

لقوله سبحانه وتعالی :[ولا يبدين زينتهن إلا ما ظهر منها)(النور:۳۱).

ژباړه :او خپل ښايست دې پرته له هغه چې ښکاره دی نه په ډاګه کوي .

هغه څه چې ظاهر دي او ښکارې د هغې څخه مخ ، لاسونه او قدمونه مراد دی .

همدارنګه رسول صلّى الله عليه وسلم فرمايي: «لا يقبل الله صلاة حائض إلا بخمار» (رواه حاکم ، وصححه ابن خزيمة).

ژباړه : الله تعالی د حائضې ښځې (بالغې ښځې ) لمونځ پرته له خمار څخه نه قبلوي .

خمار هغه لوی چادر ته وايي چې بغير له مخ او لاسونو ټول بدن پټ کړي.
جامې به دومره نازکې او نری نه وي چې د پوست رنګ ورڅخه معلوم شي يا ويښتان ورڅخه ښکاره شي په داسې جامه کې لمونځ کول نه صحي کيږي چې د پوست رنګ او ويښتان ورڅخه څرګند شي ځکه چې داسې جامې د ستر او پردې حکم نلري .

د نارينه عورت د نامه لاندې تر ګونډو يا زنګونو پورې چې خپله ګونډې هم په عورت کې شامل دي (الدر المختار:۳۷۵-۳۹۷/۱-، تبيين الحقائق للزيلعي:۹۷-۹۵/۱).

په دليل د دغه حديث شريف : فلا ينظر إلى ما دون السرة وفوق الركبة، فإن تحت السرة إلى الركبة من العورة»(الدارقطني ، احمد و ابوداود) .

ژباړه : پس نظر دې نه کوي د نامه نه لاندې تر ګونډو پورې ، ځکه د نامه نه لاندې تر ګونډو پورې عورت دی .

شپږم شرط،مخامخ قبلی درېدل :

په لمانځه کې قبلې ته مخامخ درېدل د لمانځه د صحت شرط دی ، لقوله سبحانه وتعالی :[ فولّ وجهك شطر المسجد الحرام، وحيثما كنتم فولوا وجوهكم شطره](البقرة:۱۵۰).

ژباړه:نو وګرځوه مخ خپل په لورې د مجسد الحرام (کعبې شريفې) او په هر ځای کې چې اوسيږئ وګرځوئ مخونه خپل لورې (د کعبې ته ) .

اوم شرط ،د لمانځه نيت کول :

د لمانځه لپاره نيت کول فرض او د لمانځه د صحت شرط بلل کيږي .

نيت په لغت کې قصد او ارادې کولو ته وايي او په اصطلاح کې د عبادت لپاره د زړه عزم او ارادې ته د الله تعالی د تقرب او رضا لپاره نيت ويل کيږي .

الله سبحانه وتعالی فرمايي :[ وَمَا أُمِرُوا إِلَّا لِيَعْبُدُوا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ](البينة:۸۹/۵).

ژباړه :دوي ته امر نه دی شوی مګر ددې چې د یو الله (جل جلاله) عبادت وکړي، مخلصین وي الله (جل جلاله) ته د دين له رويه .

او رسول الله صلی الله عليه وسلم فرمايي : إنما الأعمال بالنيات وإنما لكل امرئ ما نوى (متفق عليه ) .

ژباړه :د ټولو عملونو قبلېدل په نيت پورې اړه لري ، انسان ته د ده د نيت موافق ثواب او بدله ورکول کيږي.

د لمانځه نيت عبارت دی د لمانځه د پاره اداره کول يوازې د الله تعالی د رضا لپاره ، او اراده د زړه عمل يعنې د نيت او ادارې ځای زړه دی او په ژبه تکرار يې شرط نه دی مګر په ژبه تکرارول ښه او مستحب کار دی ځکه د زړه سره کومک دی .

فنية الصلاة: هي إرادة الصلاة لله تعالى، والإرادة عمل القلب، فمحل النية: هو القلب: بأن يعلم بقلبه أي صلاة يصلي، ولا يشترط الذكر باللسان، وإنما يستحب إعانة للقلب الجمع بين نية القلب وتلفظ اللسان (البدائع/۱۲۷/۱ ومابعدها، الدر المختار:۴۰۶/۱).

آن لاين اسلامي لارښود

Print Friendly, PDF & Email

اترك تعليقاً