د وعظ احکام او آداب

الحمد لله والصلاة والسلام على رسول الله ………وبعد:

وعظ د الله تعالی لورې ته د بلنې يو عظيم باب دی ، او خلک هغه ته زيات احتياج لري ځکه اوس عصر کې اکثره خلک د دنيا کارونو مصروف کړي دي او د آخرت څخه يې غافله کړي دي.

د وعظ له لارې کلک او سخت زړونه نرميږي ، غافله خلک بيداريږي ، د ضعيف ايمان واله خلکو ايمان قوي کيږي ، په زړه کې یې د شرائع الله او ښو اعمالو مينه او شوق پيدا کيږي او له بدو کارونو يې کرکه پيدا کيږي .

پس واعظ خلک د الله لورې ته بولي ، زړونه ژوندې کوي او د شيطان له مکر څخه خلک خبروي.

ځکه چې وعظ ، ذکر او بيان مسلمانانو ته ګټه رسوي د هغوی زړونه روښانه ساتي « فذکر ان نفعت الذکری»

د وعظ فوائد او ګټې :

۱- د فسق او ګناهونو د وعيدونو په بيانولو سره خلک د ګناهونو څخه منع کول .

۲- د اعمالو د فضائلو په بیانولو سره خلک نيکو کارونو ته تشويق او ترغيب .

۳- د غافله خلکو بيدارول .

۴- د ايمان تجديد او د نفسونو تحريک .

۵- د اسلام په مسقيمه لاره ثابت پاتې کيدل .

۶- خلکو ته د خپل رب او خالق ورپيژندل .

۷- خلک اسلامي شعائرو او حدودو ته متوجه کول .

۸- د انسي او جني شيطانانو د مکر څخه د خلکو خبرول .

د وعظ آداب :

۱- واغظ به پخپل وعظ کې مخلص وي .

۲- واعظ به په هغه څه باندې عالم وي د څه چې وعظ کوي .

علي رضي الله عنه په يو واعظ تير شو چې خلکو ته يې وعظ کولو (داسې آيت او حديث يې بيانولو چې هغه منسوخ  وو) هغه واعظ ته يې وويل : آيا ته په ناسخ او منسوخ پوهيږې ، هغه وويل : نه ، ويې ويل : هلکت .

۳- د خلکو په اذيت به صبر کوي .

۴- څه چې خلکو ته وايي په هغه باندې به خپله عمل کوي.

۵- د خلکو د سويې موافق به بيان کوي ، فصيح او واضح .

۶- د سنتو به پوره پابند وي .

۷- وعظ به د کتاب الله ، سنت رسول الله او د موثقو علماؤ د اقوالو موافق وي .

۸- په وعظ کې به د اسلامي شريعت منهج او طريقه په نظر کې نيسی ، په نيکه او ښه طريقه به خلک د الله تعالی لورې ته بولي ، يوازې أمر په نيکۍ به نه کوي بلکي خلکو ته په نيکو کارونو أمر کوي او له بدو کارونو څخه به خلک منع کوي ، په وعظ کې به يوازې د عذابونو بيان نه وي تر څو خلک د الله د رحمت څخه نا هيلي شي ، او يوازې به ترغيب نه بيانوي تر څو خلک د الله تعالی د وېرې څخه غافله شي بلکي په وعظ کې به ترهيب او ترغيب دواړه په نظر کې نيسي .

په وعظ ځينې خپرې شوې خطاوې :

۱- په نا مناسب وخت کې خلکو ته وعظ کول ، لکه : د شديد باران ، شديد يخ ، شديد توپان په وخت کې ، او همداسې په نا مناسب مکان او ځای کې .

۲- په لنډ وخت کې د يوې موضوع ډير او باربار تکرارول .

۳- د ضرورت پرته د وعظ اوږدول .

۴- د منکر او موضوع احاديث بيانول .

۵- په مثالونو کې ډيره مبالغه کول .

۶- د نادره او غريبو قيصو بيانول او په هغه کې مبالغه کول .

۷- د يوې موضوع څخه په بيړه بلې موضوع ته تلل چې په دې سره د اورېدونکو فکر ګډوډيږي او په موضوع يې صحي سر نه خلاصيږي .

۸- د اوريدونکو تحقيرول ، د هغوی د زړونو داغول او خلک ورباندې خندول او خپل ځان لوی ګڼل او هغوی ضعيف العقل ګڼل .

۹- د فواحش او منکراتو په ذکر او بيان کې ډيره مبالغه کول .

 ۱۰- په لوړه سويه بيان او وعظ کول چې د خلکو د سويې سره مناسب نه وي .

۱۱- علماؤ او حاکمانو ته طعن ، فحش او ښکنځل کول ( حال دا چې په اسلام کې فحش او ښنځل حرام دي).

۱۲- د الله تعالی لورې ته د دعوت پر ځای خپل شهرت او منزلت ته د خلکو بلل .

خالد سعود البليــهد
عضو الجمعية العلمية السعودية للسنة

ژباړه : آن لاين اسلامي لارښود

Print Friendly, PDF & Email